Rize Zil kalesi Nerede? Artvin Arhavi Mençuna Konakları

          Rize Zil Kalesi

Dile kolay, Zilkalesi yapılalı, aradan 800 küsur yıl geçmiş. Rize Zil kalesi tarihi açısından, ne zaman yapıldığı konusunda elde tam bir bilgi olmasa da kalenin 14 veya 15. yüzyıllar arasında Trabzon İmparatorluğu zamanında burada egemen olan Komnenoslar veya İmparatorluğa bağlı büyük toprak sahipleri tarafından yaptırıldığı sanılıyor. Tarihçilere göre bölgedeki diğer kaleler gibi Zil kalesi de haberleşme ve erken uyarı amaçlı inşa edilmiş. Kalenin 8 burcu ve bir gözetleme kulesi var. Çevresi ise bir savunma hendeği ile çevrelenmiş. Kısaca bu kaleyi ilk kullananlar hakkında kesin bir bilgi yok. Bu yazımızda  Zil Kalesi nerede? Zil Kalesi yol tarifi ve Zil kalesi hakkında bilgi konularına değineceğiz.

Zil kalesi Nerede? 

               Zil kalesi nerede diye soranlara Rize’nin Çamlıhemşin ilçesine uzanmalarını öneriyoruz. Zilkale’ye giden yol, gür ormanlar ve yüksek yeşil dağlar arasından geçiyor ve heybetli Fırtına Deresi eşliğinde ve baş döndüren doğal güzellikler arasında devam ediyor. Zilkale, yalçın dağların tepesine, Fırtına Deresi’nin batı yamaçlarına inşa edilmiş. Üzerine yapılan sarp kaya kütlesi, denizden neredeyse 750 metre, Fırtına Deresi yatağından ise sadece 100 metre yükseklikte.

               Çamlıhemşin ilçe merkezine 20 kilometre uzaklıkta bulunan Rize Zil kalesi hakkında bilgi vermek gerekirse yapıldığı yıllarda aslında aşağı kale anlamına gelen Zir kale olarak biliniyormuş. Ancak zaman içinde insanlar buraya Zil Kale demişler ve adı öyle kalmış. Galiba bu kadar yüksekte olan bir kaleye aşağı kale demeyi pek yakıştırmamışlar.

Rize Zil kale’ye Nasıl Gidilir?

             Bugün hem doğa tutkunları hem de tarih tutkunları Zil kale’yi görmek istiyor. Zilkale’ye nasıl gidilir diye soranların, önce Rize’ye gitmeleri gerekir. Zil Kalesi yol tarifi yapmak gerekirse, Rize’yi geçtikten sonra kıyı boyunca doğuya devam edilmeli. Önce Çayeli geçiliyor. Pazar ilçesini 8 kilometre geçince Ardeşen’e gelmeden güneye dönülüyor ve 22 kilometre daha gidiliyor. Çamlıhemşin geçilince Ayder’e sapmadan yola devam ediliyor. Burada yol dere boyunca gidiyor. Mollaveyis köyüne ulaşılınca yol yükselmeye başlıyor. Çok geçmeden Zil Kale, bütün heybeti ile gelenleri karşılıyor.

Rize Zil Kalesi Özelliği

         Dış kalenin kapısına kuzeybatı yönünde bir patika yol ile ulaşılır. Zil kale’nin özelliği üç bölümden oluşmasıdır: dış surlar, orta surlar ve iç kale. Dış kale ile orta surlar arasında bir teras bulunuyor. Buradan bulunan bir kapıdan kale içine giriliyor. Orta kale kısmında muhafız binası, bir şapel ve bir kule var.
1800’lü yıllarda burayı gezen bir papaz, kalenin içinde bir kule ve insanı şaşırtan kemerli binalar görmüş. Ayrıca kalenin, tepelerin üzerinde başka kalelere ve Fırtına Deresi’ne kadar uzandığını söylemiş. Ne yazık ki gördüklerinin çok azı bugüne ulaşmış.

            Osmanlı öncesinde bu bölgede tam olarak kimlerin egemen olduğu bilinmiyor. İlhanlılar, Karakoyunlular ve Akkoyunlular zamanında kalenin kullanılmış olması mümkün. Ancak Osmanlılar buraları ele geçirdikten sonra Zil Kale kullanılmış. 16. yüzyıl kayıtlarında kalenin adı Kale-i Zir olarak geçiyor.

      Son yıllarda Çamlıhemşin Zilkalesi restore edilmiş ve turizme kazandırılmıştır. Gerçi restorasyon çalışmalarında ne kadar başarılı olduğu tartışılır ancak herşeye rağmen Kaçkar Dağları üzerindeki bu kale, gelenlere 800 yıllık bir geçmişi yansıtıyor. Bu arada Zilkale giriş ücreti 2020 yılı için 10 TL olarak belirlenmiştir.

Rize Zil kalesi Otel Konaklama

          Son yıllarda Rize Zil kalesi, Rize’de en fazla ziyaret edilen tarihi yapıların başında geliyor. Yakın çevresinde bulunan Ayder Yaylası, yaylaya uzanan Fırtına Deresi ve bu dere üzerinde yer alan birçok kemer köprü, özellikle Osmanlı döneminde yapılan Timisvat Köprüsü ile kale ve çevresi önemli bir çekim merkezi haline gelmiştir. Kalede yapılan ışıklandırma çalışmalarından sonra kale gece de gezilebiliyor.

               Zilkalesi otel konaklama bakımından yazın Ayder ve Çat yaylalarında konaklamak mümkündür. Bunun dışında Çamlıhemşin’de otel, butik otel, apart otel ve pansiyonlar bulunuyor.